Mening en politieke overtuiging


De Van der Velde's vormden van oudsher geen rijke familie; het woongebied heeft zich sinds 1700 hoofdzakelijk beperkt tot Noordoost Friesland en Noordwest Groningen. Rond 1900 trad een groot deel van de familie Van der Velde uit de Gereformeerde kerk, na een verschil van mening met een dominee.

Peter van der Velde was al jong lid van een socialistische jeugdvereniging, waarschijnlijk van de toenmalige SDAP. Op de Rijkskweekscholen was ook sprake van een socialistische stroming, wat in een lange traditie paste en waarin zijn studie Esperanto naadloos paste.
Vanaf 1937 correspondeerde hij meer dan 50 jaar in het Esperanto met de Deen Rikard Olsen uit Ikast, vanaf 1942 drukker in Hinnerup (Jutland). Ook gaf hij na de Tweede Wereldoorlog, samen met Tienkamp uit Tolbert, in Roden cursussen in deze kunsttaal.
Veel leerlingen van de lagere scholen in Roden en Roderwolde heeft hij (altijd na schooltijd) de beginselen van deze taal bijgebracht.
Zelf vertaalde hij Haartzeer, in 2018 zijn vier andere gedichten in het Esperanto vertaald.

Tijdens de oorlog las hij o.a. "De Vonk", gestencilde pamfletten van de Internationaal-Socialistische Beweging, uitgegeven vanaf januari 1941. Het gedachtegoed van Bellamy ("In het jaar 2000", over een op harmonieuze samenwerking gebaseerde maatschappij) sprak hem erg aan.
Na de oorlog waren "Het vrije Volk" en het socialistische weekblad "De Vlam" (voortgekomen uit De Vonk) meningvormend.
Lidmaatschappen waren er direct al van de Nederlandse Onderwijzers Vereniging (later de A.B.O.P., onderdeel van het N.V.V.) en, vanaf de oprichting, van de P.v.d.A. Deze partij verliet hij nadat zij de "politionele acties" goedkeurde. Het latere lidmaatschap van de P.S.P. werd in 1966 opgezegd, met als toevoeging: "Ik wens u verder veel succes in de strijd voor een meer rechtvaardige samenleving."

Hoewel hij, behalve in "Mien opa" en "Tulpen", nauwelijks voor zijn politieke overtuiging uitkwam, was hij op 11 mei 1984 in Balloo een van de deelnemers aan "Dreinse Schrievers tegen Kruusraketten" met het volgende voorgedragen verhaal.

In de Drentse Schrieverskring werd hij (en ook juffrouw Clewits) in het begin enigszins gereserveerd bekeken. Dit kan ook te maken hebben gehad met de mening van veel Drenten dat het Noord-Drents geen "echt Drents" was...
Het lidmaatschap van de Drentse Schrieverskring zei hij in 1989 op, toen deze naar zijn mening te politiek bezig was in plaats van zich met taal bezig te houden.