BASTIAON BROBBEL VII
"Dag Bas!" zee ik. Bastiaon Brobbel, de bekinde Drinse Schriever, stun met baaide handen op de rug, tou 't glaas oet te kieken. Boeten, op 't wat fozzige grasveldtie, stun een pollegie snaiklokkies witter dan wit te bluien in de veurjaorszun, stoef naost een dikke mollebult.
Bas keerde hom om en bedudde met een einvoudig handgebaor dat ik zitten gaon kun op zien halfsleten tweizitsbaank, die opstandig kraokte, doe ik mai veurzichtig op de schoemplastieken zitting zakken luit.
"Moi," zee e en hij keek mai an of e zeggen wol:" Wat hej vandaog weer op de lever?"
"Ik e... Ik wol je wel is wat vraogen, Bas," begunde ik.
"Vraogen staait vraai," zee e.
"Ik wol wel is weiten, Bas," zee ik, "wat of ai dinken van de toukomst van onze streektaolen..."
"Tja...” zee Bas. Hij gung zitten bai zien buro, schoof een staopelie Oeze Volken en een paor pikzwaarte Roeten op zied, trommelde wat met zien vingers op 't taofelblad en keek een schoffie naor een witte wolk, die zachies votdreef naor de Waddenzee.
"Tja..." zee e doe. "An ein kaant gaait 't heil best..."
"Hou bedoul ai, Bas?" wol ik weiten.
"Nou," zee e, "in de Stellingwaarven is Henk Bloemhoff lesdaogs tot doctor promoveerd over 't Stellingwaarfs..."
"En in 't Grunningerlaand is Simon Reker promoveerd over 't Grunnings," vuil ik Bas in de rede. Dat het ja in alle kraanten staon!
"Krek," zee Bas. "En dat is beslist wel een felicitaotie weerd... In Drint hew al jaoren laank doctor Kocks. En daor kommen nou nog dr. Bloemhoff en dr. Reker bai! Het doktert ja mor an. Nou hew al drei geleerden die heur met onze streektaolen bemuien..."
"Mor dat is toch mooi, Bas!" ruip ik. "Daor kriegen onze streektaolen toch heil wat meer anzein deur.”
“Dat is ok zo," zee Bas. "Daor hej groot geliek an! Mar... al haw nou ok twintig doctors hier en een hand'ievol prefessers ok veur mien paart, daor wazzen onze streektaolen nog niet met red. Aj een dialect in stand jollen willen, dan hej daorveur de gewone minsken neudig: boeren, börgers, ambtenaoren, timmerlu en garageholders, kroegbaozen en gedeputeerden, doemnies en schoolmeesters, bakkers en tandartsen en gao mor deur. Zunder aal die doodgewone Drinten red wai 't neit!"
"Bin ai dan bang, Bas, dat ons Drins der nao een jaor of wat niet meer wezen zal?" vruig ik.
“Oh, dat vaalt nog wel wat met!" zee Bas. “Een taol gaait niet zó mor vot! Nee, daor bin ik zo bang niet veur. Ik maok mai der meer ongerust over hou of het Drins hom wieder ontwikkeln zal. Zal het een echte taol blieven, met een eigen woordenschat, een eigen grammatica, met eigen oetdrukkings, spreekwoorden en gezegden. Zal het een taol blieven met een eigen kleur? Of zal het Drins van dommie een koppie slappe thee wezen in stee van een kop staarke kovvie?"
"En wel moeten er dan veur zörgen, Bas, dat ons dialect niet verwaotern gaait tot een flauw oftreksel van wat het einmaol was?" vruig ik. "Moeten die drei doctors dat doun, Bas?"
"Met!" zee Bas. "Die kunnen der een heilebuit an doun as ze willen. Mor de ontwikkeling van ons dialect in goie baonen laaiden, dat moeten de Drinse Schrievers doun, die in de kraanten en in de tiedschriften schrieven, dat moeten de Drinse sprekers doun, die praoten veur Radio Drenthe, dat moeten de Drinse leid’ieszangers doun, de Drinse veurdrachtskunstenaors, de Drinse teneilspeulers, alle minsken die met het Drins in de openbaorhaaid treden. Zij moeten der veur zörgen dat het Drins een geve taol blif!"
"Doun ze dat dan neit, Bas?" vruig ik verschrikt.
"De meinsten aal," zee Bas. "Mor de binnen jammer genog ok wel gonnend die der mor wat met de pet naor gooien... Hier,” zee e, "hier heb ik de tekst van een mooi Drins leid'ie. Lees dat mor is." Hij langde mai een stuk bordpepier van een olde schouneduis an. Op de witte kaant ervan leesde ik:
Mien heerlijk Drenthe
'k Bin in ‘t Drinse laand geboren
Jodelihee!
Daor woon ik nou al heil wat jaoren!
Jodelihee!
Hou mooi 't ok elders wezen kan
Mien Drinse laand daor hol ik van!
Ik vrees da'k 't nooit vergeten kan
Jodeli, jodelihee!
Ik bin zo bliede da’k hier woon!
Jodelihee!
Het Drinse laand is wonderschoon!
Jodelihee!
Het mooiste plek van 't hele land
Dat is veur mij mien Drente want
Daoran heb ik mijn hart verpand!
Jodeli, jodelihee!
Hou mooi is onze Drinse taol
Jodelihee!
De mooiste taol van allemaol!
Jodelihee!
Daorom zing ik in 't Drins mien leid
Van de haaide in heur paorse kleid
Met schepers, schaopen en wat neit
Jodeli, jodeli, jodelihee!
"Wat zég ai der van?" vruig Bas, doe ik klaor was met 't lezen.
"Tja..." zee ik, “Wat zal ik daorvan zeggen..."
"Goie Drinse leid'ies maoken," zee Bas, "met goie Drinse teksten, dat is nog zo makkelk neit... Niet alle leid'ieszangers kunnen doctors worden, mor toch...."
Hij pakte een balpin oet een leeg jampot'ie dat veur hom stun op zien buro. Hij wol weer an 't waark, begreep ik wel. Ik legde zien bordpapieren leidtekst op taofel en luip de kaomer oet.
“Dag, Bas,” zee ik.