2018 -- Peter van der Velde-jaar in Noordenveld
Voor de “Schrijven in de stijl van Peter van der Velde”-wedstrijd is van 14 deelnemers een bijdrage ontvangen. Samen schreven zij 22 gedichten en verhalen, waarvan er hier 20 zijn opgenomen.
De bijdragen:
1. Aalbert en de leeuw
2. Allent mit al heur pannen
3. Brummels plukken
4. Disselwand
5. Dreumen in de wind
6. Gaans
7. Haarfst
8. Kerkmuren
9. Kleur
10. Kwaojonges
11. Maal Jannao
12. Naojaorsdag
13. November
14. Olde mannen in Rowol
15. Omoe
16. Schrieven in de stijl van
17. Stil
18. Stöppellaand
19. Vlaggen
20. Winternaomiddag
AALBERT EN DE LEEUW
Dit is het verhoal van klaain Aalbert, het jonkie van Hinnerk en Greit
Hai haar allaank zummervekaansie, mor vernuver’n dat kon’e zuk neit.
Ze war’n d’r ja glad met anloop’n, mor Hinnerk haar anstonds een plan:
Ze zett’n klaain Aalbert in d’Opel en koerst’n op dierentuun an.
Mor och, aal die vogels en beist’n haar Aaalbert gien oarighaaid an
Allennig de leeuw haar-e wil an: dat was wel wat moois, docht de man.
Die leeuw was bekend doar as Evert, en hai was al verschrikkeliek old
Hai lag meistieds in ’t zun te sloapen want zien bot’n die vuilden zo kold.
Mor Aalbert greep Hinderk zien handstok en preukelde mor in de kooi
En mokte zo ’t oale beist wakker, nee volk, dat was neit zo mooi.
Want Evert, dat ko’j ja verwaacht’n, was ok nog huil kört veur de kop
Hai dee gauw een roam deur de troalies en slokte ’t klaain jonkie zo op.
Dat gaf mai een konsternoatsie, wat gungen die oalders te keer
Mor oppasser zee: het is jammer, mor joen Aalbert die zei’j nooit weer.
En ja, zo’n man kan dat weit’n, dus bin’n ze weer op hoes an goan
Ha’k ’t weiten zee Greit’ie nog even, haar ‘k hom vast gien naai boksem an doan.
Stil zat’n ze an keukentoavel, doar klonk ineinzend de bel
’t Was bode van Rôner Brandkast, dei kwam veur ’t verzekeringsgeld.
Mor Hinderk begunde te schoater’n zo recht in de bode zien snoet
Ons Aalbert is opvreet’n in Emmen, betoal jij de schoade mor oet!
En wat of de bode ok proatte en wat of de bode ok zee,
Op ’t lest haar-e huil’ndal gien weerwoord en trok-e de portemonnee.
In dierentuun ondertussen, haar Evert het neit aal te breid
Klaain Aalbert zat hom dwaars in de pokkel: het jonkie verteerde mor neit.
Het zat aldernoast rond te schoppen en spirrewirde de huile tied an
Oal Evert weur min op de fladden, ja kaant beroerd weur-e d’r van.
En Aalbert die bleef mor an’t daauweln, en Evert weur min op de hoed.
Hai snokte en kokhaalsde huil even en spaaide klaain Aalbert zo oet.
Hinnerk zat nog eev’m an kovvie, toen blèrde ineinz’nd zien Greit:
Verhip, doar op dam staait ons Aalbert! Hinderk zee: ’t zal ok es neit!
Afijn ’t was wel sneu van de premie, mor ’t was ok weer boetengewoon
Want Aalbert die haar nog gien schrampie en boksem was huilendal schoon.
Mor Hinnerk zee: Aalbert mien jonkie, hier he’j ‘n rieksdoalder en stok
Nim jai gauw de bus weer noar Emmen, en steek hom bai de tiegers in ’t hok.
ALLENT MIT AL HEUR PANNEN
Zij daanst deur de keuken, allent mit al heur pannen
en dèenkt onafgebreuken an al heur vroggere mannen
die zij hef evunden, mar ok weer hef verleuren
die altied naost heur stunden en heur op könden beuren
in heur haor hef zij een rosie, ekregen van een liefde
die schreef heur nog een posie, veurdat hij heur slim griefde
de bloeme is verdreugd, vertrökken bint zien stikkels
zij had zich zo verheugd, mar ’t wördt zo ingewikkeld
de dweile is heur maotie, het aanrecht heur publiek
zij gef heur eigen party en dreit heur eigen muziek
zo daanst zij deur de keuken, allent mit al heur pannen
en dèenkt onafgebreuken an al heur vroggere mannen
BRUMMELS PLUKKEN
Ik bin van de weke mit mien vrouwe an’t brummels plokken ‘ewest.
‘t Is niet zo dat ik nou zo’n groot liefhebber binne van dat wark. Maar van brummeljam, brummelsap, brummelsaus en andere lekkere dingen die mien vrouwe van die vruchies wet te maken, daor bin ik dus wel groot liefhebber van. Ja, en dan mu’j d’r ook wat veur aover hebben, nietwaor.
Nou ik mut zeggen, d’r zat wat an dit jaor. Wij gaot elk jaor wel op zuuk naor brummels. Maar zovuule as d’r dit jaor an de bossen zaten, dat heb ik nog niet vake mit’emaakt. Aans jaors dan mu’j, ik weet wel niet hoeveule bossen ofstruunen, um een fatsoenlijke hoeveulheid bij mekare te sprokkelen. Maar dit jaor niet. Ie kunnen as het ware achter mekare deurplokken. Al was het natuurlijk wel weer zo, dat de mooiste, zwartste, en dikste brummels zaos altied an de hoogste takken in het midden van de bossen zaten.
Kiek en die kan Geertie dus niet zien hangen. Die mut d’r of. Hoe dan ook. En dat mag ik dan altied veur heur opknappen. Umdat zij d’r nooit goed op ‘ekleed is, naor heur idee. Protesteren hulpt niet, want as ik ze niet plokke, dan krieg ik de eerste weken nog gien brummeljam, dat wee’k wel van te veuren. Kiek en dat is veur mij reden genog umme op alle meugelijke manieren te proberen die felbegeerde lekkernijen in de ummer te kriegen. Het groot aantal schrammen maar veur lief nemend.
Maar dit jaor bin ik wel op een hiele drastische maniere te wark ‘egaone. Al was dat nou eigenlijk wel niet direct mien bedoeling. Maar dat kwaamp zo…
Wij gaot, as wij brummels gaot plokken eigenlijk altied naor hetzelfde stok weilaand. Dat weilaand lig nogal een best ende van de openbare weg of. Het naodeel daorvan is, da’j een behoorlijk aantal sloten aover mut springen veur da’j d’r bint. Maar het veurdeel is, dat d’r eigenlijk nooit iene oe veur ‘ewest is. In dat weilaand loopt de meeste jaoren een stok of wat koen’n te grazen. Maar dit jaor was de boer - waor dat stok laand van is - waarschijnlijk aoverestapt op schaopen, want d’r leupen behoorlijk wat van die wolbalen rond te bleren.
Nou binne wij gien ien van beiden bange veur koen’n, dus veur schaopen nog veule minder. Wij trökken oons d’r dan ook niks van an toen de hiele meute oons nijschierig achternao kwaamp, toen wij dwars deur heur territorium naor de brummelbossen leupen. Wij schunken d’r verder gien aandacht an, en bint gaon plukken. Want daor waren wij immers veur ekomen.
Goed wij bint d’r een poosie an ‘t plokken, toen ik zoiniens een gigantische dreun tegen mien achterwark krege. Ik schrukke mij warkelijk wezenloos, ik had d’r gien idee van wat mij aoverkwaamp. Maar ik had d’r ook helemaole gien tied veur um daor aover nao te denken, want ik stund net veuraover ‘ebeugen umme wat brummels van de onderste takken te plokken, dus ik raakte dan ook volledig uut balans. Ik vleuge mit een snoekduuk naor veuren, finaal de brummelstruuke in. Plat op de boek kwaamp ik d’r in het midden van terechte.
Toen ik weer een beettie bij mien positieven ‘ekomen was, en tussen de takken deur naor buuten keek, zag ik mitiene wat mij aoverkomen was, want ien van de schaopen onderscheide zich duudelijk van de rest deur zien horens. Het was dat ram ‘ewest die mij te grazen ‘eneumen had. Het biest had bliekbaar zien gram ehaald, want hij stund alweer doodgemoedereerd tussen de rest van de schaopen te kieken naor wat wij allemaole an het doen waren.
Ik was inmiddels weer in de bienen ‘ekrummeld, wat trouwens een stök gemakkelijker gung dan ik verwacht had. Want ik weet niet wie van jullie wel ies in het midden van een brummelstruuke ‘ezeten hef. Maar mij persoonlijk is mij de ruumte die a’j daor hebt niet tegen ‘evallen. Maar ja ik mus daor natuurlijk wel weer weg. En dan wel graag op een betere maniere. Want mien arms, mien haanden en mien gezichte zaten vol schrammen.
Geertie zei ik dus, zul ie mij misschien ook even kunnen hulpen um hier weer weg te komen. Kun’j misschien een stok of zo zuuken, waormit ie de takken wat uut mekare kan hollen.
Nou dat wol zij wel, want dan had ze mitiene een wapen, waormit ze zich de ram, in geval van nood van ‘t lief kun hollen.
Gelokkig lag d’r niet zoverre daor vandaon een olde bezzemstele. Hoe dat ding daor verzeild ‘eraakt was, was mij een raodsel. Maar dat zul mij verder ook worst wezen, hij was in ieder geval bijzunder geschikt veur het beoogde doel.
Toen Geertie net begunnen wol um veur mij een beettie een begaanbaar pad te maken tussen de brummeltakken deur, zei ze zoiniens, “Hendrik Jan nou a’j daor toch bint, recht baoven oe hangt een beste bulte brummels. Daor ku’j nou gemakkelijk bij. Het zul toch ook zunde wezen um die zomaar te laoten hangen”.
D’r zat gien spoor van medelieden in heur stemme, en dat vul mij smerig tegen. Maar goed ik heb ze d’r toch maar of’eplokt. Wat mus ik aans.
Maar ik heb ondertied wel edacht, het is toch jammer dat de ram - hoewel hij uut twei achterwarken kun kiezen - uutgerekend die van mij uutzöcht um zien agressie op kwiet te worden!
DISSELWAND
Versleten sleutels in ’t slöt,
rechtsom, linksom deur het heden,
ongemaarkt geluudloos mien verleden,
maoken dat mij het zeer döt.
Nog eein keer in ’t aole huus,
deur ‘t duuster naor het licht,
van Venus, de maon op heur gezicht,
allèen hier veuilde ik mij thuus.
Eein lèeste blik over de es,
scheuveln op Bosmao’s Kaampies plas,
crossen deur ’t zaand en greuine gras,
vallen en opstaon mien eerste levensles.
Maor ik wil niet zomaor afscheid nemen
van vieftig jaor kind wezen,
dagdreumen, körfballen en urenlang lezen,
zunder het onveurspelbaore daglicht te zemen.
Want ik wil graog veur altied blieven,
zunder angst, zunder zörgen,
Sunterklaos vieren, een neie mörgen,
opdat wij nimmer nooit uut mekaor drieven.
DREUMEN IN DE WIND
Dreumerig zit 'k langs de kant van 't waoter
De rimpelies op 't waoter achtervolgen mekaor
Maor 'k weit neit waor naor
Een eend dobbert op de golvies en slap even laoter.
De raaiten langs de oever wuiven hen en weer
An 'n stengel stait 'n libel, iezig stil
Asof e zeggen wil
Wind, gao maor es flink te keer.
De natuur is zo mooi en ik ben blied(e).
Schitterende wolken soezen deur de lucht.
Even laoter nao een heule lange deipe zucht
Ben 'k ineins weer terug, in de gewone tied.
GAANS
Het luip tegen de Paosen. Een elk was in de weer met paosketakken oftewel krulhazelaor en aier. Volgens old gebruuk muss’n er aier eten word’n met zulf gemokte soepenbrai. Wel de meiste aier op kun was de held. Ok broert natuurluk maor dat hadd’n ze er veur over. De kinder muchten dan de aier vaarv’n. Zo was het. Maor olle gebruken verdwien’n. Vanwegens het hoge chlorestorol gehalte word’n er niet zoveul aier meer eten en van soepenbrai, zoas opoe ze vrouger muik, hebb’n veul’n geen kennis. Maor aier vaarv’n is nog wel in.
Zo ok bai Geert thoes. Er mussen aier vaarvt word’n, maor bai Geert hadden ze een gruintezaok en was er gien tied voor de kinder. Gelukkig had Geert een geweldige oma waor ze altied terecht kunn’n en wel altied huil leuke ideeen har.
Dus op naor Oma. Jannes Geert’s vriend ging ok met. Dat was gien probleem ok hij was er kind an hoes, zull’n wai maar zegg’n. Zoals altied was het prima dat de kinder kwam’n en aier vaarv’n daor was Oma ok wel veur in. Ze hadden al flink wat aier onder hand’n had toen Oma veurstelde en wat aander ai dan een tuutai te vaarv’n. De gaans’n hadd’n flink legt en er war’n wel een paor over. De jongens vonnen het prachtig zu’n mooi groot ai, was ies weer wat aans. Ze muchten er elk twei vaarv’n. Ein veur thoes en ein veur Oma. Bai Oma kreg’n de mooie gekleurde aier een speciaol plekkie op de bossum. De Paosdag’n ging’n veurbai en het lev’n zunder gevaarfde aier ging verder. Alhoewel!! Oma had de gevaarfde aier al een week op de bossum had en die mussen nou maar vot. Maar Oma’s vinnen het altied zunde om dingen weg te gooi’n, dus wurd’n de aier in de koelkast zet. Weggooi’n kun altied nog.
Inmiddels war’n er al weer veertiendaogen verstrek’n toen Jannes bij Oma binn’n luip. Hij wus dat Oma nogal bewaorderig was en vruig of ze het gaanse ai nog har. Oja die har Oma nog in de koelkaast. Of hij die wel hebben mug. “Wat waai je er dan met” vruig Oma. “Kiek ik wil graog een gaans, maor dat mag neit van mien mam. En nou heb ik een brutse krik en daor wil ik hem dan onder legg’n”. Nou, docht Oma daor kan neit veul van terecht komm’n. Eerst een week in de kaast, een dikke week op de bossum en dan nog twei week in de koelkaast en niet te verget’n gevaarfd. Moar gout, Oma wol geen spelbreker wes’n en viste het ai out de koelkaast en gaf het Jannes. “En veurzichtig er met heur” zee Oma. En daor ging Jannes met het gaanse ai in de buus veurzichtig op zien crossfiets naor hoes. De tied verstrik. Ongeveer drei wek’n laoter kwam Jannes met een rooie kop een krik onder de aarm, mus op, bai Geert aanstoev’n. “Ik heb een gaans, ik heb een gaans” schrouwde hij reeds van ver.
Hijgend kwam hij binn’n. de krik kwam op het aanrecht, de mus of en onder de mus zat een gaansie. “En ik nuim hem Gijs” zee Jannes zulfverzekerd. De stop weur in het geutgat stopt en ze luit’n de wasbak vol lop’n. Het gaansie zwom al gauw in de wasbak en moeke krik stapte permantig over het aanrecht hen en weer. Zo ging de middag veurbai. Geert’s mam von het prachtig maor von ok dat het tied weur dat Jannes op hoes an gung. “Ja maor dat kan neit, ik mag gein gaans” zee Jannes. “Nou ja maor hij kan hier ok niet op het aanrecht bliem’n” zee Geert’s mam. “Weit je wat Jannes ik bel je mam wel ev’n”. Toen Jannes’ zien mam het verhaol heurde, hou Jannes aan de gaans komm’n was. Mug hij thoes kommen met de gaans. Jannes was de keuning te riek. En zoas hij kommen was, op de crossfiets, krik onder de aarm en Gijs onder de mus, ging Jannes weer. Zingend out volle borst noar hoes. Vanof dat moment war’n ze onafschaidelijk. Waor Jannes was, was Gijs. Hij ging zelfs achter op de fiets met naor schoul, waar hij in het gras bai de schoul op Jannes waachte tot die weer out schoul kwam. Ze war’n vriend’n veur het lev’n.
HAARFST
as de boom aal zien blad
in mooie kleuren vallen lat
is de haarfst begonnen
paddenstoulen op de grond
heksenkringen in het rond
de haarfst is begonnen
ekkel en kastanje
geven de tied meer franje
de haarfst is begonnen
de wind die antrekken gaait
aal haard en haarder waait
de haarfst is begonnen
‘’t is kold en boezig boeten
regen klettert tegen de roeten
de haarfst is begonnen
as ’t lekker waarm is binnen
‘k kan niks beters verzinnen
is de haarfst begonnen
KERKMUREN
de olde kerkmuren
kregen huil wat te verduren
zo deur de jaoren hin
hebben ze vaok met tegenzin
toukieken moeten en heuren
wat er ging gebeuren
as tiedens het dörpsfeest
weer een stomdronken geest
met onvaaste haand
tegen de duustere kaant
zien jonge heer feliciteerde
of de maog omkeerde
en jonge stellegies
heur leifdesspellegies
leerden op hetzölfde stee
waoras hij zien bosschup dee
’t is maor goud dat de muren
deur de jaoren niet verzuren
en dat ze nooit vertellen
met wel ze kregen te stellen
en de geheimen die ze zagen
opsluigen in welbehagen
KLEUR
Ploegschilders trökken een kleurrieke vore
deur het aaid vlakke Grönnigerlandschap,
met sloten opstiegend in de hoge einders,
ontdaon van de gebroekelijke warkelijkheid.
wied vort in akkers met grel geel graon,
wordt de hoezen herkenbaor weergeven,
net as ’t boerenvolk wat op zien pad kwam,
opgaond in een wereld van kleur en ruumte.
dit bield wat doedertied onmeugelijk leek,
met sange peerde opnummen in het landschap,
de rooie koenen liggend in een bont weiland,
vort van de juustheid en toch zo herkenbaor.
wat rustende zichters, tusken opgehokt graon,
doet denken an de Franse tied van van Gogh,
evenas de olde Grönniger kerkies op de wierdes,
boeren hofstedes vortdeuken in de laandstreek.
Ploegschilders bereurt mien hart, brengt bij mij
verlangst naor boven um wat heurt lös te laoten,
te preberen um dat pad op te gaon en mij daorbij
met te laoten drieven op de grelle ploegkleuren.
KWAOJONGES
Zundagmörgen zit ik boeten in de zun, an de tuuntaofel, te wachten tot mien Geessie de koffie broen hef.
Terwijl ik zo op koffie zit te wachten, zei ik plietsieagent Wachters veurbai fietsen en ankommen op het brinkie, stapt e aof en kik ies rond.
’t Brinkie lig centraol in ons dörp en van daoroet kuj ‘n groot deil van ‘t dörp overzein .
Slim groot is ‘t dörp neit.
Ein brinkie met daorop een handwiezer, ‘n hoofdstraot en een paor ziestraoten.
’t Dörp hef ein schoul, d’r binnen twei kerken, d’r is ‘n smid en nog ‘n annemersbedrief. Dat is alles.
Och, Wachters is neit zon beroerde keerl, kan wel tegen gekheid en zöt ok wel ies wat deur de vingers.
Hij gef dan ‘n waorschouwing, mor verwacht dan wel dat ie je an de afspraok holt.
Hij waarkt hier al een aantal jaoren bai de Gemeinteplietsie, vanoet het buro in het hoofddörp, mor woont in ein van de buurgemeinten.
Dat veurkomp dat e met old en nei zien tuun vol krig met spul dat de jeugd in ‘t dörp verzaomeld hef, as minsken hun spullen op oljaorsdag neit veur duustern binnen haold hebben.
Dat slepen is in onze gemeinte ‘n vast gebruuk.
As ie neijaorsdag spullen missen, kuj mor beter eerst kieken in de tuun bai ein van de plietsieagenten, ’t buro, ’t gemeintehoes of bai de börgemeester.
Vaok staait ’t spul daor argens bai.
Meistal is ‘t rustig bai ons in ‘t dörp en huiven Wachters en zien collega’s neit in te griepen.
Neit dat er nooit wat bai ons gebeurt….
Soms ‘n kleine anrieding of braand en aof en tou wat kwaojongeswaark, maor as ie de achterdeur ’s aovond vergeten bint op slöt te doun, gebeurt er niks en de fiets huif ok niet op slöt aj argens op bezuik bint.
Misschien is ‘t zo rustig, omdat Wachters en zien collega’s de zaok goud in de gaoten hollen, deur regelmaotig ‘n ronde op de deinstfiets of in auto deur het hoofddörp en de boetendörpen te rieden.
Zoas dus ok vandaog, op zundagmörgen.
Wachters vond zeker dat e mor ies in ein van de boetendörpen kieken mus, of er ok wat te beleven valt.
Vanmörgen staait e dus hier bai ons in ’t dörp.
En waorachtig. Hij staait nog mor kört op ‘t kleine brinkie, of daor komp ‘n groepie halfwas jonges an fietsen.
Ze hebben wel lol met mekaor, zo te zein.
Ze lachen en ankommen bai Wachters, groeten ze hum vrundeluk goeie dag en rieden wieder.
Even laoter komp het zölfde groepie weerom fietsen. Weer groeten ze Wachters vrundelijk en fietsen wieder de aandere kant op.
Vief minuten laoter kommen ze d’r alweer an fietsen. Ze blieven vrundeluk en groeten Wachters ok dizze keer weer.
“Ho even”, heur ik Wachters zeggen. “Nou mout ie mai toch ies vertellen, wat de bedouling is van dat hin en weer gefiets”.
De jonges hollen in, ’n paor zetten ‘n toon an de grond. De rest stapte aof.
“Nou” zeg ein van de jonges ,”wij bint oet fietsen, dat mag toch wel?”
“Jao dat zei ‘k ok wel en dat mag”, zeg Wachters.
“Maor waor gaait de raais dan naor tou, as ik vraogen mag?”
“Wai fietsen zo mor wat, want ’t is mooi fietsweer”, zee de jong weer.
“Jao, dat bin ‘k wel met je eins”, zeg Wachters.
“Mor ik geleuf neit dat ie zomaor wat an ’t fietsen binnen”.
“Volgens mai binnen ie wat an ’t oetspoken”, heur ik Wachters tegen de jonges zeggen.
“Nee hör, wai binnen allein mor een beettie an ’t fietsen, omdat het zuk mooi weer is”, zeg de grootste jong en trekt zien onneuzelste gezicht.
Wachter begrip wel dat hij toch neit echt antwoord kriegen zal op zien vraog, wat het raaisdoel van de jonges is en lat het er verder mor bai.
“Nou, fiets mor deur, maor laot ik straks neit hören dat ie kattekwaod oetvreten hebben”, zeg Wachters nog.
De jonges gniffeln wat, zetten de vouten weer op de trappers en gaon weer op pad.
Ze blieven zo nog een paor keer hin en weer fietsen. Wachters elke keer weer vrundeluk groetend in ’t veurbai gaon.
Wachters krabt zuk ies achter ‘t oor, mor kan ze bliekbaor neit betrappen op een overtreding of zo, maor heulemaol in de haok, leek ‘t hum volgens mai ok neit.
Hij vertrouwt het volgens mij veur gien cent.
D’r bruit vast wat. Mor wat? Ik weit ’t ok neit.
Geessie komp boeten met de koffie, twei plakkies kouk en de kraant.
Zei hef de jonges ook al ‘n paor keer hin en weer zein fietsen en snapt d’r net zo min wat van as ik.
Dan opeins is ‘t daon met ‘t fietsen en de jonges bint weg.
Wachters blif nog een poossie staon kieken, zeker om te zein of ze nog weer langs kommen zullen.
Mor ze binnen weg en blieven weg.
Dan zet Wachters de pet nog ies recht, stapt op zien fiets en rid vot.
De volgende dag hör ik toevallig van mien buurman, ‘n trouwe kerkganger van ein van onze baide kerken, wat er gebeurd is.
Nao aofloop van de kerkdeinst gungen de mensen naor boeten en wollen heur fiets pakken en naor hoes gaon.
Mor waor stunnen heur fietsen!
Neit ein van de kerkgangers kun zien eigen fiets weervinden.
Oeteindelijk belde doemnie het plietsieburo mor ies op, vertelde wat er an de haand was en vruig om raod.
Even daorveur har een olderling van de andere kerk ok al naor ’t buro beld met een soortgeliek verhaol.
Op ’t buro wussen ze ok eerst neit wat er an de hand was, mor nao een poossie belden ze terug.
Bliekbaor was Wachters terug fietst nor ’t buro en was ‘t kwaartie toen bai hum vallen.
Mai was nou ok ineins helder wat er gebeurd was.
Elke keer dat de jonges veurbai kwammen, hadden ze op een andere fiets reden en hadden zo de fietsen van de eine kerk naor de aandere braocht en andersom.
Daor waren die bliksemse jonges dus aal die tied met bezig west.
Mien buurman kun de grap eerst niet zo waorderen, mor kan er achteraof nou toch ok wel ’n beettie om lachen.
MAAL JANNAO
gien ein kent heur nou meer
zie is al huil laang oet de tied
maor soms zei’k heur zo weer
heur eine haand in de zied
ze luip neit ’t was meer strompeln
ze vuil in baaide zieden
was in zichzölf an ’t mompeln
dat waren ja bange tieden
want met heur zwaarte nakmus op
waren wai doodsbenauwd veur heur
aj heur tegenkwamen was dat ’n strop
gelukkig haar ze dat niet deur
NAOJAORSDAG
De weervrouw har ons een mooie veurmiddag touzegd met laoter op de dag bewolking. Zo zatten wai dan met ons tweibaaidend veur het hoes in het zunnegie, Alaaidao en ik, en keken met verstaand naor het verkeer dat bai zetten deur de straot kwam. Er kun een bekinde veurbaikommen en zukswat moej goud in de gaoten holden vanzölf.
Alaaidao haolde kovvie en wai keken van aachter onze zundagse koppies tevreden om ons tou. De zun scheen op mien dahliahoukie, waor het mooiste van de bloumen of was. Zo gaait dat ja nao de zummer.
Doe zaag ik an de kaant van de weg twei fietsers op ons ofkommen. Mor fietsen deden baaide mannen neit, ze luipen er naost en keken of ze neit veul wil hadden. Heur kleren leken mai an de waarme kaant veur het weer, en elk druig een blauw mutsie. Ze wazzen neit van hier, zaag ik aal.
Van dichterbai was het dudelijk dat zölfs een studint hom neit op de Vismaark in Stad met dizze fietsen vertonen wol. Ein van baaiden har een lekke baand en het leek mai host een wonder as dat het einige maleur wezen zul.
Ze kwammen stil te staon bai ons pad’ie en keken wat besluteloos naor ons. Toen wees ein van de twei op de lege baand en vruig wat. Het was neit in zuver Hollands, mor ik begreep wel dat mai vraogd wör of ik raod wus veur de fiets.
Het zweit brak mai oet, al was ‘t in boeten neit aal te waarm. Baand plakken, dat har ik vrouger ja zo vaok daon. Mor de leste keer was nou al jaoren leden! Wel krig tegenswoordig nog een lekke baand? En as er wat met ein van onze fietsen is, dan gaon wai naor Appie, ons fietsemaoker. Daor hebben wai zölf gien waark meer van.
Alaaidao raodde mien gedaachten. “Daor is veur joe gien eer an te behaolen, jong”, zee ze. “Misschie kan Appie ze weer op pad helpen.” Ik spirreweerde wat naor maizölf, de baand, de weg naor het dörp en stukte ze zo goud as ik kun oet, hou of ze lopen muzzen. De mannen wazzen vol andacht en bedaankten mai bliede met de wiesvinger in de lucht.
Wai keken ze nao, de wandelaors tegen wil en daank met heur blauwe mutsen.
Alaaidao begunde de koppies aof te roemen.
Ik zaag de zun langzaom aachter de eerste wolk kroepen; de weervrouw kreeg geliek. Ach volk, wat kan een zunnige veurmiddag toch kört wezen...
NOVEMBER
haarfsttied, boezig en wild
de wind slag soms op tilt
gooit takken en blad op de grond
de lucht is kold en ongezond
’t is ok de maond van kleuren
het kan zomor gebeuren
dat bomen met gele, rooie blaoden
in het zunlicht baoden
tussen de ekkels broen en rond
paddenstoulen op de grond
felgekleurde zwammen
ston opvallend te vlammen
dan bennen d’r weer de snaaivlokken
die ’t ineins even winter mokken
het is een carrousel van weer
die ons verrast keer op keer
OLDE MANNEN IN ROWOL
De olde mannen van Rowol
op ’t baankien bij de meul
ze zit d’r allemaol
en och, ze zegt niet veul.
De olde mannen van Rowol
bint zuunig met heur taol.
Ze schoeft, ze stent
ze proemt tebak
en deinkt heur eigen weg.
Ze zet gien meinse
nog mear ‘n hak,
want elk wet, wat hij kreg.
Ze praot van: “tja”,
“non ja” en “ach”
“ie kunt er niks van zeggen”,
“’t is wat”, “of niet dan”?
met ’n grieze lach,
“wat valt d’r oet te leggen”?
Nikkopt naor de wichter
met broen gebit
schudkopt over ’t peard van Jan,
wat zul’j ok zeggen, waor as ’t in zit ?
“het is gien boer, die man “!
Ze wuult in ’t zaand met de gele klomp
“ach ja, ’t komp zo ’t komp” !
De olde mannen van Rowol
op ’t baankie bij de meul
nóg zit ze d’r allemaol
nóg zegt ze niet zo veul.
Want wiesdom wast in stilte
en stil ís ‘t – in Rowol…..!
(07.12.09 voor de molen van Roderwolde)
OMOE
As ik
mien ogen sluut,
liggend op de hoogste
van de Negen Bargies.
Heur ik
de zummer leeuwerik,
die zaacht lachende stem
oet de tuun kommen.
Zeei ik
veurbij drievende wolken,
dat fiene kwetsbaore gezicht
achter ’t glas zwaaien.
Vuil ik
een ongriepbaor verlangen,
weer het saomen wezen
op de duustere deel.
Fluuster ik
wat mij spiet,
nogmaols de laotste woorden
an heur verlaoten berre.
Weeit ik,
met ogen open,
zittend op zundags rij;
We zeein mekaor weer
SCHRIEVEN IN DE STIJL VAN DE HEER PETER VAN DER VELDE
Ik weet dat de gewaardeerde heer Peter van der Velde de eer die hum op zien honderdste verjaordag wordt anedragen dubbel en dwars hef verdiend. Mar meer weet ik niet van dizze letterkunstenaar. Dus lees ik alles wat lös en vaste zit van Van der Velde.
Ik veraander gestaag in een rare literaire stalker en ontdek een verhaal wat mij verwonderd wakker schudt. Het giet aover Buurvrouw Elfjetwaalfje. Een man gef heur de haand en lat zien ogen boekdelen spreken. Buurvrouw Elf kan tot dan slecht lezen. Pas de tweide keer. Ze zet hum unverwacht. ’t Is een gelok, dat ze op een stoel neervallen kan. Tegen de schok, want ze schöt in vuur en vlam. As ie naost heur komp zitten, blas ie mit geinties en grollen de binnenbraand nog feller an.
Dat ie roemrucht in umroeplaand, buten en thuus in de taol en knap zakenman is, wet Buurvrouw Elfje niet. Aoverwelmd deur de charmeur schref ze brieven en gedichten. Dat mak Zakenman arg uut zien humeur. Hij hef geliek. Buurvrouw Elfjetwaalfje is etrouwd.
Toch denkt ze an zien woordspel en kleine hints te marken, dat ie ok zien hart verlören hef. Ze kan ’t niet laoten. Ze stuurt hum kaorten. Ze kreg gien kracht zuch tegen de plek die Zakenman bij heur hef te verzetten. Ze is de wanhoop naobij. An ’t ende van het Latijn.
Dan, as het ware, komp der een Engel uut de hemel naor beneden egleden. Leg zien narm um de scholder van Buurvrouw Elf en zeg in heur oor:
‘Geleuf mij mar, mien beste mai. Deink nou ies nao. Verliefdheid is lillijk bedrog. Nao endloos zweven van gelok, in de val elokt. Wat verbeeldt verliefd? Wee waor ‘t umdreit? Echte liefde is ’t niet? Vergist oe niet. Kom, ik stijg mar weer ies op naor mien grazige weiden…’
‘Nee, nee, ik hol van….’ röp Buurvrouw nog. Engel is al weg.
Aanderdaags viendt Elfje in heur sieraodendeus het kristallijnen hart in gold gevat. Het is dubbel en dwars deurmidden ekrakt.
Of het mit Buurvrouw Elfjetwaalfje nog wieder giet? Ik zul ’t niet weten. Ik mien da’k enkelt in de trant van een groot dreinsvertolker eschreven heb. Hij is aons ontvallen, mar ik weet wel zeker: Peter van der Velde, dizze monumentale schrieverman is ’t mirakels weerd um te lezen.
STIL
Het vennegie lig stil in t' eerste mörgenlicht
haalf verscholen tusschen bomen van 't Nörgerholt
Rondom 't zwaarte waoter zeen d' eeiken 't as heur plicht
waacht te holden, al binnen ze honderd jaoren aold
Zie kieken oet over 't ven, waor heul stil en sereen
Vlak boven 't waoter witte wieven in de rondte zwiert
tot die, deur de waarmte van de zun, één veur één
verdwienen en tusschen de aole stammen vort gliert
An de waoterkaant zit een aole, verwarde man
Met een verdreetige blik kek e de wieven nao,
en vrag ze stillegies: 'Koj mörgen hier weer? Want dan
kom ik ok en ik dèenk, da'k dan met jullie metgao....'
STöPPELLAAND
Beroofd van lief en leden,
staot, hangend naor ’t verleden,
riegels stompe stöppels
as stumpers op de nes.
Grammietig boest de griepwiend
over ‘t zwarte, naekte laand
en smit vergeten stengels
as old voel an de kaant.
De grunigheid grep graoperig
zien kaans an um te gruien
en daankt het miezerige weer
deur baozig te gaon bluien.
Het stöppellaand wordt ummekeerd,
de ploeg verkrummelt ’t zaand,
de boer hij rekent of
en zeeit mit gulle haand.
VLAGGEN
Haostig en onzeker leuip ik het lokaol van de veerde klas in. Ik was ’s mörgens vlak veur haolf negen bèeld om in te vallen. Ik har mien diploma nog maor net in de buus. Drok praotend hadden de kinder niet deur, da’k binnenkwam. Een wichie in ’t midden van ‘t lokaol keerde zich om, oonze blikken kruusten mekaor. Ik stun stiefoet. Onmeugelijk, hetzölfde gezicht!
Ik verleuit, heuilemaol ondersteboven, de klas. De directeur, die ’t reuster met mij deurnemen wol, kwam mij integen. “Ga je al weer?”
“Nee,“ staomelde ik. “Ik moet even naar het toilet.”
‘Jongens, wie wil in de pauze een dode tak uit de boom op het plein zagen?´
Hij stak vortdaodelijk zien haand op. Echt een klussie veur hum. Even laoter zat hij al boven in de boom en zaogde de tak deraof. Wij keken trots toou. Overmooudig sprong hij der haalverwege oet. Kört dernao veuilde hij zich niet aal te lekker en gung naor de wc. Daor reuik e bewusteloos. Zien naom wör rooupen, der wör op de deur klopt. Gien antwoord. Meesters haolden de deur oet de hengen. Wij keken ongerust toou om even laoter naar ’t plein te worden verbannen. Een zeeikenauto braacht hum naor het zeeikenhoes in stad. Wij stunden toen al weer in de rij veur gimmestiek.
De volgende mörgen vertöl meester, dat e overleden was an een harsenbloouding. Een jong barstte in lachen oet om daornao schreeuwend en jankend het lokaol oet te rennen. Aandern reerden ok, ik neeit. Wij kregen die dag vrij.
Een uur laoter kwamen wat jonges bij oons hoes. Van witte laokens meuiken wij vlaggen, die an stokken en panlatten voastmaokt wörden. Wij leuipen der met in optocht deur de buurt. Laoter fietsten wij naor oonze hut bij het Schillenveen, die wij volledig kapot meuiken. Een paor vlaggen begreuiven wij in het gele zaand.
Dreeiendartig jaor laoter, op een mooie dag in augustus, kwam ik het wichie van toen weer tegen. Zij won die aovend gold op het Nörgermarkt Concours Hippique. Veur heur wör het Wilhelmus speuld en de vlag hezen. Ik dee mien natte ogen dicht en zong oet volle börst met.
WINTERNAOMIDDAG
Het kille laand wordt dekt
deur stille witte winden
die laog veur laog mien wereld
an het oog onttrekken
Mien scholders gaon omdeel
kunnen gien kracht meer vinden
want mai drukt het gevuil
dat alles gaait verrekken