Ronermaark! Schoulbrink stun vol met peerden. Peerden, voolties, waogens. Lewaai van minsken, die laachten en schrowden. Luudsprekers, die haard gegraans van meziek en stimmen oetspaaiden over 't dichte volk. Een waarme haarstzun, die straolde an de bleike lucht en omdeel scheen op aal dat drok gedou.

Haarm Doedens zat met 't gat op 't hek en teikende met zien handstok strepies in 't zaand veur zien vouten. Zien peerd haar e vaastbonden an 't witte paoltie. 't Ol peerd, daor e zo maal met waas…

't Ol peerd... Met heur baaidend wazzen ze old worden! Hij wus nog as de dag van gister dat e hom koft haar. As inter. Ok op Ronermaark.

Twintig jaor wazzen ze met heur baaiend optrokken. Gien dag wazzen ze zunner 'n kannerk west. Elke avovend, veurdat e op berre gung, haar e hom een aarmvol heui in de reep daon. En as e in de bedstee laag, naost zien Pieterdien, dan haar e 't peerd nog stommeln heurd in 't aachterinne. Dat was 'n vertrouwd geluud as 't duuster waas…

Twintig jaor hadden ze 't waark daon met heur baaidend, op 't klaain bedrievie, daor e zo wies met waas. Dat e anmaokt haar, bai stukkies en bai bee'ies.

En nou was 't oflopen. Vleden jaor haar e 't vei verkoft en 't laand verhuurd. Heur Jan haar gien boer worden wild. Die was naor de ambachtsschool tou gaon en waarkte nou op 'n febriek. 's Zaoterdags vraai en vaste tieden!

Haarm haar dat niet begriepen kund. Dat zo'n jong niet zein wol hou mooi of 't was te boeren op joen eigen stee. Zeker, hij verdeinde 'n goud weekloon nou, meer as Haarm ooit beurd haar in zien beste jaoren. Mor toch, hij was gien eigen baos… En dat was toch mor 't mooiste wat er waas bai hom: vraai man te wezen!

't Peerd haar e eerst niet votdoun wild. 't Ol peerd, daor e zo wies met waas! 't Heile zummer haar e op 't kaampie lopen aachter 't hoes. Mor nou de winter naoder kwam, nou mus e toch mor vot.

'Pieterdien,' haar e zegd, lesdaogs onner 't schöttelwasken, 'met vittien daogen is ’t Ronermaark.’

'Jao… ' haar ze zegd. Ze hadden mekaor wel begrepen.

'Moest 't zölf mor weiten,' haar ze zegd. Doe was e d'r oet lopen, 't laand in. En 's aovends, op berre, haar e stil legen te kieken in de duusternis.

‘'t Zal wel moeten,' haar e zegd. 'Jao…', zee Pieterdien.

En zo was 't dan besloten: 't ol peerd mus mor vot. Mor 't dee beur baaidend zeer.

En nou zat ol Haarm Doedens hier op 't hek. En 't peerd stun naost hom, met 't naaie helster an. Hij haar gien kopers had an distied tou. En Haarm teikende strepies met zien handstok veur zien vouten in het zaand.

Een peerdekoper luip veurbai. Hij keek naor 't peerd en gaf hom 'n klap op 't gat. Hij vruig de pries.

'Laot hom mor draoven,' zee e. Haarm knupte 't touw van 't paoltie lös. Zien handen trilden. 't Ol peerd luip heil gewillig met. De koopman sluig hom met de stok. 't Was krek of Haarm zölf de handstok vuilde op zien rug…

Hij luip 'n ind'ie op 'n draf. Stapvouts kwam e weerom. Hij poeste 't oet, hij bon 't ol peerd weer an de paol. 'Houveul d'r veur?' vruig de peerdekoper en gung an 't handjebakken. Haarm zee zien pries. 'Veur zo'n old beist?' zee de koopman. 'Nog in gien honnerd jaor.' Hij dee 'n bod.

'Nee,' zee Haarm en gung weer zitten op zien hek. De peerdekerel luip weer deur. 'Gelukkig mor,' docht Haarm opgelucht. 'Doun of neit?' vruig de koopman en kwam weerom.

 'Nee,' schudde Haarm zien olle kop. Hij keek zien peerd is an. 'Zölf weiten!' zee de koopman weer. Hij stun nog even stil en slinterde doe deur.

't Ol peerd stötte Haarm an met zien haarde kop. Ze keken mekaor liek in de ogen. Heil even mor.

'Kom mor, mien jong,' zee Haarm. Hij knupte 't touw weer lös en trok met 't ol peerd, dwaars deur de drokte hin, naor hoes.

De keurmeester zaag hom gaon. 'Nou aal naor hoes tou, Haarm?' vruig e. 'Jao,' zee Haarm.

Ze sukkelden naor hoes. Daor dee e 't peerd in 't laand.

'Wat nou?' vruig Pieterdien verbaosd.

'Ik kun 't niet doun!' zee Haarm, 'ons olle peerd!'

'Hest kovvie had?' vruig Pieterdien. Meer zee ze neit, want ze begreep 't zo goud.

Anerdaogs luip Haarm aachter 't hoes. 't Ol peerd kwam neit, zoas e aners dee, naor 't hek.

'Kwan jong!' ruip Haarm.

Mor 't peerd bleef liggen aachter bai de brommelwaal, want 't peerd was dood.

Verschenen in het “Maandblad Drenthe”van februari 1974.

Het stuk is later door Peter van der Velde omgezet in een Nederlandse versie. Het volgt hierna.

Olde Bles

Van alle kanten waren ze komen aanzetten, de kermiskerels, met hun bakbeesten van vrachtauto's en met hun woonwagens met gordijntjes van Brabants boerenbont. Ze hadden ze neergezet op de brink en bij de kerk en overal waar maar een beetje ruimte was. Ze hadden hun spullen opgebouwd, de cakewalk, de zweefmolen, de schiettent, de autoscooter en de oliebollenkraam. En toen ze alles klaar hadden en afgesloten met grijze en blauwe en bontgestreepte kleden, toen waren ze gaan slapen.

De volgende morgen waren uit alle hoeken van de Olde Landschap en van ver daarbuiten de lange veewagens gekomen met paarden en ponnies en veulens en vee. Brede Mercedessen loosden zwaarlijvige kooplui in wijde stofjassen met gele handstokken. De parkeerterreinen waren volgestroomd met glimmende auto's van allerhande kleur en in de straten van het dorp was er al gauw geen doorkomen meer aan. De jaarmarkt was begonnen!

Onder de hoge eiken van de brink, die zich koesterden in de bleke morgenzon na de kille nevelige nacht, stonden de beesten in lange rijen naast elkaar. Het hele dorp was vol lawaai van hinnikende paarden, van schreeuwende kooplui, van draaiorgels en luidsprekers en harmonicamuziek. Overal hingen de geuren van warme paardenmest, van worst, patat en oliebollen.

Harm Doedens zat op het witte hek voor het huis van Geert Kosters en tekende met zijn stok streepjes in het zand vlak voor zijn voeten. Zijn paard had hij vastgebonden aan een paaltje van het hek. Zijn olde Bles, waar hij zo gehecht aan was. Samen waren ze oud geworden. Hij herinnerde zich nog als de dag van gisteren hoe hij hem gekocht had. Hier, op dezelfde markt.

Bijna vijftien jaar waren ze samen opgetrokken en geen dag was er geweest, dat ze elkaar niet hadden gezien. Elke avond, voordat hij ging slapen, had hij hem een armvol geurend hooi in de ruif gedaan. En als hij in de bedstee lag, naast zijn Pieterdien, dan had hij het paard nog horen stommelen in de stal. Dat was een vertrouwd geluid als het donker was...

Bijna vijftien jaar lang hadden ze het werk gedaan, samen op het kleine bedrijfje, dat hem zo lief was geweest. Dat hij had opgeknapt bij stukjes en bij beetjes. Maar nu was het voorbij. Het afgelopen voorjaar had hij zijn vee verkocht en het land had hij verhuurd. Hun Gerard had geen boer willen worden. Die was naar de L.T.S. gegaan en werkte nu op een fabriek in het dorp. 's Zaterdags vrij en vaste uren!

Harm Doedens had dat niet kunnen begrijpen. Dat zo'n jongen niet wou zien hoe mooi het was te werken op je eigen stee! Zeker, hij verdiende een goed weekloon nu, meer dan Harm ooit gebeurd had in zijn beste jaren. Maar toch, hij was geen eigen baas... En dat was toch maar het mooiste wat er was naar zin: vrij man te zijn op je eigen grond!

Het paard had hij eerst niet van de hand willen doen, zijn oude Bles. De hele zomer had hij op het kampje gelopen achter het huis. Maar nu de winter nader kwam, nu moest hij toch maar weg.

"Pieterdien", had hij laatst gezegd onder het koffiedrinken, "met veertien dagen is het markt."

"Ja...", had ze gezegd.

Ze hadden elkaar wel begrepen.

"Je moet het zelf maar weten," had Pieterdien gezegd. Toen was hij naar buiten gelopen, het land in. En 's avonds in bed had hij stil liggen te kijken in het duister van de nacht.

"Het zal toch wel moeten", had hij gezegd.

"Ja", zei Pieterdien.

En zo was het dan besloten: de oude Bles moest weg. Het deed hun beiden pijn, want het was alsof ze een goede vriend verraden hadden.

En nu zat Harm Doedens hier op het hek. Het paard stond naast hem met een nieuw halster aan. Kopers waren er niet geweest tot nu toe. En Harm tekende streepjes met zijn handstok in het zand. Een koopman liep voorbij. Hij keek naar het paard.

"Laat maar eens draven," zei hij. Harm knoopte het touw van het paaltje los. Zijn handen trilden. Het oude paard liep heel gewillig mee. De koopman sloeg hem met zijn stok. Het was of Harm zelf de klap voelde op zijn rug.

Hij liep een eindje op een draf. Stapvoets kwam hij terug. Zijn hart klopte hem in de keel. Hij hijgde en het zweet stond op zijn voorhoofd. Hij bond Bles weer aan het hek.

“Hoeveel?" vroeg de koopman en ging handjebakken. Harm noemde zijn prijs.

"Voor zo'n oud beestje?" vroeg de koopman. "Nog in geen honderd jaar!" Hij deed een bod.

"Nee," zei Harm. Hij ging weer zitten op het hek. De paardekoper liep langzaam door. "Gelukkig!" dacht Harm.

"Ja of nee?" vroeg de koopman en kwam weerom.

"Nee," zei Harm. Hij schudde zijn hoofd en keek zijn paard eens aan. Hij klopte hem zachtjes op de hals.

"Zelf weten!" zei de koopman. Hij stond nog even stil. Toen slenterde hij verder.

Een lucht van gebakken vis en warme paardelijven hing over de brink. Bles stootte Harm Doedens tegen de schouder met zijn trouwe kop. Met zijn grote bruine ogen keek hij Harm aan. Elf maal sloeg de torenklok. Toen knoopte Harm het touw weer los en trok hij met zijn Bles, dwars door de drukte van de markt, naar huis.

De keurmeester zag hem gaan.

"Nu al weer op huis aan, Harm?" vroeg hij. Harm knikte. Hij was blij toen hij de drukte van markt achter zich had gelaten. Hoe verder hij liep hoe stiller het werd. Boven de bossen straalde de warme najaarszon. Bruine bladeren dwarrelden van de bomen omlaag en glanzende spinnewebben hingen in de struiken naast de weg. Maar Harm zag het niet.

Toen hij thuis kwam liet hij Bles weer lopen in het land.

"Wat nu?" vroeg Pieterdien.

"Ik kon het niet doen," zei Harm, "onze olde Bles!"

Stil stonden ze naast elkaar bij het hek en keken naar het paard, dat rustig graasde in de wei.

"Heb je koffie gehad?" vroeg Pieterdien. Meer zei ze niet, want ze begreep het zo goed.

De volgende morgen liep Harm achter het huis. Maar Bles kwam niet, zoals hij anders deed, naar het hek.

"Kwan jong!" riep Harm.

Maar Bles bleef liggen bij de braambos achter bij de wal. Want Bles was dood.