BASTIAON  BROBBEL  VI

 

Bastiaon Brobbel, de bekinde Drinse Schriever, zat in een dikke, grieze jekker te kleumen aachter zien olde, eikenholten schriefburo. Een bonte iesmuts was hom deip over baaide oren zakt en oet een paor donkerblauwe moffen stakken zien knovvelge vingers. Naost hom op de vlouer stun een kruuk met Drinse krudenbitter, die e met zien rechtervout stiekem onder zien buro pebeerde vot te schoeven.

"Die verrekte winter ok," zee e. Hij kwam muizaom in 't inde en bluis op zien verkleumde handen.

"Bi'j kold, Bas?" vruig ik. "Nou ja, zo heil waarm is 't hier ok neit bai joe in de kaomer..." Ik keek naor de dikke iesbloumen, die op de raomen bluiden in de laote middagzun.

"Hej de verwarming oet order asmets?"

"Oet order, man!" ruip Bas. "De heile dag heb ik aal in de kolde zeten! Ik heb al aachter 'n kerel an west om 't maoken te laoten. Mor 't kun wel tegen de aovend worden veurdat e kommen kun. Hij haar 't gloepende drok vandaog... Die verrekte winter ok!"

"Och," zee ik, "mor zó maal is die winter toch neit, Bas? Der binnen toch een heilebult minsken die der hopen plezeier an be­leven?"

"En wel dat dan wel?" vruig Bas.

"Nou..." zee ik, "schoulkinder en meesters die scheuveln gaon inplaots van dat ze groepslezen moeten... en timmerlu met vorst­verlet en dichters, die heile mooie verzies schrieven kunnen over de witte wereld, en over donzen dekens die Drinse dörpen toudekken met een witte waos van onbedörvenhaaid... en over een zwaarte kraai, die op een dampaol mistroostig zit oet te kieken over een witte toendra van het opaolen fleweil van de wiede wereld van Wiester..."

"Ja, ho mor!" ruip Bas. "Ai hebben de gugel al weer met onze Drinse poëten, heur ik wel!"

"Hou koj der bai, Bas!" ruip ik. "Ik zul de gugel hebben met onze Drinse poëten? Ik zul niet duren, man! Drinse Dichters binnen ja eernsachtige minsken, die heil wat kopschrabberaai hebben om allerhande riempies, verzies en gedichies te schrieven in zuver en asmets wat minder zuver Drins… Zo mooi, dat je de traonen host in de ogen springen aj die gedichten lezen..."

"Nou, nou... een beet'ie minder kan 't vaast ok wel!" vuil Bas mai in de rede. "Kiek is hier!" zee e. "Ik heb vanneweek alle nummers van Oeze Volk en  alle nummers van Roet die ik in hoes haar deurbladderd. En ik heb alle gedichtenbundels die ik in de kaast haar naokeken of der ok gedichten over de winter instunden.."

"En... hej veul vonden, Bas?" vruig ik benaaid.

"Dik daartig met nkanner," zee Bas. "Mor... ze lieken allemaol zo op mekaor. ‘t Gung meistied, krek zoaj al zeden, over witte wollen dekens, over dörpen die toudekt wörden, en zo wat hin."

" Ja Bas, mor wat wol ai dan?" vruig ik.

"Het blif zo oppervlakkig," zee Bas. Hij boog hom veurover om de kat te aaien, die hom anhaolig koppies gaf tegen zien bein.

"Het blif zo vaok bai 't beschrieven van die mooie, witte wereld," zee e. "Wat minsken dinken, of vuilen, heur gedachten, heur ideeën, heur bliedschop of heur verdreit, daor wordt heil vaok niks over zegd. Luster mor is naor dit gedicht:

 

Het witte darp

Het kleine darp lig stil en dreumerig in 't wit

En 't blif mor dwerr'lend zweven. Het zit

Op boom, op 't rietdak, op de heeg. Op alles lig

Een lichte laog van wittigheid.

Het hek, de pompenstraot, 't is alles dik besneid.

De o1de pomp, hie hef een kanten mutsie op.

Dat stiet wat stief op d'aole markante kop.

Zien enkel' aarm, die hef een briede witte baand

En wes umhoog. Het blif mor vallen, ‘t witte wolkenblaank.

 

Het is een gedicht van Harm Koops, zee Bas. "Oet de allereerste jaorgang van Oeze Volk, van 1957. Nou, wat vin ai der van? Ofgezein dan van een paor taolkundige fouten en de wat onzekere vörm?"

"Ik vin dat 't allemaol wel mooi beschreven is," zee ik. “ ’t Is ja net een schilderaigie..."

"Krek," zee Bas, "'t is krek of de dichter een foto nomen het. Mor een peerd of een kou zulden 't zölde zein hebben as ze daor staon hadden. Allein... die kunnen 't niet opschrieven. Wat de dichter vuilt as e dit allemaol zig, daor heur ie niks van.”

“Hier heb ik een heil aander gedicht," zee Bas. Hij luip naor een staopelie lösse pepieren, die op de tillevisie laggen. “Het is een gedicht van Johan Hidding," zee e. "Oet de tiende jaorgang van Oeze Volk:

 Antarctisch tafereel.”

Vief coupletten laank sjouwt Johan Hidding over de haardbevroren knorren van 't laand bai Hooghaolen. Hij verbeeldt hom dat e an de zuudpool is. Hij zig allerdeegs een iezern stang boven de iesschotsen oetsteken, de as daor de heile wereld om draait. Mor dan, in de allerleste regel van 't gedicht, dan krig e de gek met homzölf. Dan lat e zien heile gedicht van zes coupletten in nkannerk donnern... Dan laacht e om homzölf, mor ok om de lezers die e vief coupletten laank mor wat wiesmaokt het.

 

Antarctisch tafereel

Vaak heb ik an dit Zuudpoollandschap dacht,

as ik as jongien leesde van die streken,

waor de verkleumden met heur laeste vracht

over de laeste, kaole, koepel keken.

 

En vrömd - nou loop ik hier. Alles is stil

Hier is gien woonplaos, alles is verlaoten.

De snei lig wit en wied, in ril nao ril.

Hier gruit gien koren en hier ligt gien straoten.

 

Ik trek. Mien speur is gries en zunder bocht.

De wind zingt hoog, ééntonig, as een kogel.

Een streep - 't liekt vaeren - lig recht deur de locht:

het vluchtspeur van een onbekende vogel?

 

Een vale bank lig veur mij as een muur.

Bint hier nog bossen? Het moet bargen weden.

Waor kan ik rusten? Nargens is een vuur.

Gien voetofdruk. Dit land is onbetreden.

 

Hier bint gien bronnen en hier geldt gien munt.

Er is gien brood te koop op dizze gronden.

Gien schuur waor zwarvers overnachten kunt –

Of heur ik daor gegalp van sledehonden?

 

De pool! Daor is de spil! Een tipse dop

stek roestig oet boven de witte schubben...

Nee, 't is gezichtsbedrog. Het is de top

van 'n klein roggemietien bij de strubben...

 

Der stopte een klaain rood bestelautoogie veur 't hoes.

"Daor is de kerel van de verwarming!" ruip Bas. Hij haolde de mof van zien linkerhaand nog gauw even onder de neus deur en stoof de kolle kaomer oet, om de deur los te doun.